لیزر اربیوم چیست؟
احیای سطح پوست با لیزر اربیوم نوعی درمان با لیزر تخریبی (ablative) است که لایه بیرونی پوست (اپیدرم) را برداشته و باعث آسیب کنترل شده به لایه داخلی پوست (درم) می شود تا پوست را برای ظاهری جوانتر احیا کند. لیزر اربیوم با شدت های طول موج مختلف قابل استفاده است و می تواند برای بازسازی سطحی یا عمیقتر روی صورت، دستها، گردن و سینه به کار رود. در مقایسه با سایر لیزرهای تخریبی مانند لیزر دی اکسید کربن، لیزر اربیوم زمان بهبودی کوتاهتر و خطر عوارض جانبی کمتری دارد.
لیزر اربیوم برای چه کسانی مناسب است؟
گزینه مناسب برای درمان احیای سطح پوست با لیزر اربیوم، بیمارانی هستند که به دنبال بهبود ظاهر خطوط ریز، چین و چروک، اسکارهای آکنه، اسکارهای جراحی، هیپرپیگمانتاسیون یا آسیب ناشی از آفتاب، سفت کردن پوست و برداشتن ضایعات خوش خیم یا بدخیم هستند. به طور کلی، لیزر اربیوم برای بیماران با رنگ پوست روشنتر، مانند تیپهای پوستی I و II در طبقهبندی فیتزپاتریک، ایمنتر است، زیرا بیماران با پوست تیرهتر در معرض خطر بیشتری برای سوختگی، ایجاد اسکار و هیپرپیگمانتاسیون پس از التهاب (ایجاد لکههای تیره روی پوست) قرار دارند.
بسیاری از متخصصان توصیه می کنند که بیمارانی که مستعد ابتلا به تبخال هستند؛ از احیای سطح پوست با لیزر اربیوم خودداری کنند، زیرا این درمان می تواند این عارضه را تشدید کند. همچنین بیمارانی که از داروهای آکنه مانند Accutane استفاده می کنند باید در مورد دریافت لیزر اربیوم احتیاط کنند، زیرا این دارو که حاوی ایزوترتینوئین است می تواند روند بهبودی را کند کرده و زمان نقاهت را طولانی تر کند.
چه کسانی نباید از لیزر اربیوم استفاده کنند؟
لیزر اربیوم، علی رغم مزایای فراوانش، برای همه افراد مناسب نیست. به طور کلی، افراد زیر نباید از لیزر اربیوم استفاده کنند:
زنان باردار یا شیرده: تاثیر لیزر اربیوم بر روی جنین یا شیرخوار به طور کامل شناخته نشده است، به همین دلیل، زنان باردار یا شیرده باید از انجام این عمل خودداری کنند.
افراد مبتلا به بیماریهای پوستی مانند:
- هرپس سیمپلکس
- زخمهای باز یا عفونی
- آکنه فعال
- اگزما
- پسوریازیس
- کلوئید
- لیکن پلان
- درماتیت تماسی
افرادی که از داروهای خاص مانند:
- ایزوترتینوئین (آکوتان)
- استروئیدها
- رقیقکنندههای خون
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
استفاده می کنند، باید قبل از انجام لیزر اربیوم با پزشک خود مشورت کنند.
- افراد با پوست برنزه یا تیره: لیزر اربیوم ممکن است برای افراد با پوست برنزه یا تیره، خطر عوارض جانبی مانند هیپرپیگمانتاسیون را افزایش دهد.
- افراد مبتلا به سرطان پوست: استفاده از لیزر اربیوم در ناحیهای که به سرطان پوست مبتلا است، می تواند خطر گسترش سرطان را افزایش دهد.
- افراد با سابقه قبلی اسکارهای بد: لیزر اربیوم ممکن است در افرادی که سابقه قبلی اسکارهای بد دارند، خطر ایجاد اسکارهای جدید را افزایش دهد.
- افراد با سیستم ایمنی ضعیف: لیزر اربیوم می تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف تر کند، به همین دلیل، افراد با سیستم ایمنی ضعیف باید قبل از انجام این عمل با پزشک خود مشورت کنند.
- افراد مبتلا به بیماری های چشمی: لیزر اربیوم می تواند به چشم آسیب برساند، به همین دلیل، افراد مبتلا به بیماری های چشمی مانند آب مروارید، گلوکوم و رتینوپاتی دیابتی باید قبل از انجام این عمل با چشم پزشک مشورت کنند.
- افراد زیر 18 سال: تاثیر لیزر اربیوم بر روی بدن افراد زیر 18 سال به طور کامل شناخته نشده است، به همین دلیل، انجام این عمل برای این افراد توصیه نمیشود.
آشنایی با تمام کاربردهای لیزر اربیوم
لیزر اربیوم، نوعی لیزر با طول موج کوتاه، کاربرد های متنوعی در زمینههای مختلف پزشکی و زیبایی دارد. از جمله مهم ترین کاربردهای این لیزر می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. جوانسازی پوست
- کاهش چین و چروکهای ظریف و عمیق: لیزر اربیوم با تحریک کلاژن سازی و الاستین سازی، به سفت شدن پوست و کاهش خطوط و چین و چروک های صورت، گردن، دست ها و سینه کمک می کند.
- رفع جای جوش و لک: این لیزر با لایه برداری از سطح پوست و از بین بردن سلول های مرده، به روشن شدن پوست و محو شدن جای جوش و لک کمک می کند.
- کاهش منافذ باز: لیزر اربیوم با کوچک کردن منافذ باز پوست، به صاف تر و یکدست تر شدن پوست کمک می کند.
- رفع تیرگی و کدری پوست: این لیزر با تحریک سلول های پوستی، به روشن شدن و شادابتر شدن پوست کمک می کند.
۲. درمان جای زخم
لیزر اربیوم می تواند به بهبود ظاهر جای زخم های ناشی از جراحی، تصادف، سوختگی و آکنه کمک کند. این لیزر با تحریک تولید کلاژن و الاستین، به صاف تر و هموار تر شدن جای زخم کمک می کند.
۳. برداشتن خال و تاتو
لیزر اربیوم می تواند برای برداشتن خال، زگیل و تاتو به طور ایمن و موثر استفاده شود. این لیزر با تخریب رنگدانه ها، به از بین بردن این ضایعات پوستی کمک می کند.
۴. درمان تعریق زیاد
لیزر اربیوم میتواند برای درمان تعریق زیاد زیر بغل (هایپرهیدروز) استفاده شود. این لیزر با از بین بردن غدد عرقی فعال، به کاهش تعریق در این ناحیه کمک می کند.
۵. جوانسازی پلک
لیزر اربیوم میتواند برای رفع تیرگی و پف زیر چشم، افتادگی پلک و خطوط ریز دور چشم استفاده شود. این لیزر با تحریک کلاژنسازی و الاستینسازی، به جوان تر شدن و شاداب تر شدن پوست دور چشم کمک می کند.
۶. درمان زگیل تناسلی
لیزر اربیوم می تواند برای درمان زگیل تناسلی به طور ایمن و موثر استفاده شود. این لیزر با تخریب ویروس HPV، به از بین بردن زگیل ها کمک می کند.
مراقبت های بعد از لیزر اربیوم برای گذراندن دوره نقاهت
پس از انجام لیزر اربیوم، برای تسریع روند بهبودی و جلوگیری از عوارض جانبی، رعایت برخی از نکات ضروری است. در ادامه به مهم ترین این نکات اشاره می کنیم:
- از کمپرس سرد استفاده کنید: در 24 تا 48 ساعت اول پس از لیزر، برای کاهش تورم و قرمزی، از کمپرس سرد به مدت 15 تا 20 دقیقه و چند بار در روز استفاده کنید.
- از داروهای تجویز شده توسط پزشک استفاده کنید: پزشک شما ممکن است برای شما داروهای ضد درد، آنتی بیوتیک یا ضد التهاب تجویز کند. حتماً طبق دستور پزشک از این داروها استفاده کنید.
- از خاراندن یا دستکاری ناحیه لیزر شده خودداری کنید: خاراندن یا دستکاری ناحیه لیزر شده میتواند باعث ایجاد عفونت و اسکار شود.
- از قرار گرفتن در معرض نور خورشید خودداری کنید: اشعه UV خورشید میتواند روند بهبودی را کند کرده و خطر ایجاد لکه های هیپرپیگمانتاسیون را افزایش دهد. به مدت حداقل دو هفته پس از لیزر، از کرم ضد آفتاب با SPF بالا (حداقل 30) استفاده کنید و تا حد امکان از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید خودداری کنید.
- از مرطوب کننده استفاده کنید: برای مرطوب نگه داشتن پوست و جلوگیری از خشکی و خارش، از مرطوب کننده های ملایم و بدون عطر استفاده کنید.
- آرایش نکنید: تا 24 ساعت پس از لیزر، از آرایش کردن در ناحیه لیزر شده خودداری کنید.
- از فعالیتهای سنگین خودداری کنید: تا چند روز پس از لیزر، از فعالیت های سنگین و ورزشهای شدید خودداری کنید.
- مایعات فراوان بنوشید: نوشیدن آب به دفع سموم بدن و تسریع روند بهبودی کمک می کند.
عوارض احتمالی استفاده از لیزر اربیوم
مانند هر لیزر تخریبی (ablative) دیگری، عوارض جانبی مرتبط با این روش وجود دارد که ممکن است برای روزها یا هفته ها پس از درمان ادامه داشته باشد. بیماران اغلب در دو روز اول پس از عمل، در ناحیه تحت درمان دچار قرمزی و تورم می شوند. در روزهای بعد، پوست ممکن است شروع به پوسته پوسته شدن و خارش کند، اما باید از خاراندن یا مالیدن ناحیه خودداری کرد. استفاده از مرطوب کننده در محل درمان برای ایجاد یک محیط مرطوب جهت بهبود ناحیه تحت درمان حیاتی خواهد بود. حتی پس از بهبود لایه بیرونی پوست، قرمزی ممکن است تا سه ماه پس از درمان همچنان باقی بماند. سایر عوارض جانبی احتمالی درمان با لیزر اربیوم عبارتند از:
- خون ریزی
- قرمزی
- تورم
- ایجاد اسکار
- هیپرپیگمانتاسیون پس از التهاب
- آکنه
مراحل قبل و بعد از درمان با لیزر اربیوم
رعایت دقیق توصیه های مراقبتی قبل و بعد از لیزر اربیوم، به شما در دستیابی به بهترین نتیجه ممکن و جلوگیری از عوارض جانبی کمک می کند. این توصیه ها فقط جنبهی کلی دارند و ممکن است برای همه افراد یکسان نباشد. برای دریافت دستورالعملهای دقیق قبل و بعد از درمان با لیزر اربیوم، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. اقداماتی که باید قبل از درمان با لیزر اربیوم انجام دهید:
- مشورت با پزشک: قبل از انجام لیزر اربیوم، حتماً با یک پزشک متخصص پوست مشورت کنید. پزشک شما سابقه پزشکی شما را بررسی می کند، نوع پوست شما را ارزیابی می کند و در مورد انتظارات شما از درمان صحبت می کند.
- انجام معاینات و آزمایشات: در برخی موارد، ممکن است پزشک برای شما آزمایش خون یا سایر معاینات را تجویز کند.
- قطع مصرف برخی داروها: ممکن است لازم باشد مصرف برخی از داروها مانند داروهای رقیق کننده خون یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) را چند روز قبل از لیزر قطع کنید.
- اقداماتی که باید بعد از درمان با لیزر اربیوم رعایت کنید:
- مراقبت های اولیه: پس از انجام لیزر اربیوم، برای تسریع روند بهبودی و جلوگیری از عوارض جانبی، رعایت برخی از نکات ضروری است. مهم ترین این نکات در بخش قبلی (توصیه های بهبودی پس از انجام لیزر اربیوم) به طور مفصل شرح داده شده است.
- رعایت رژیم غذایی سالم: یک رژیم غذایی سالم و متعادل به تامین مواد مغذی مورد نیاز بدن برای بهبودی سریعتر کمک می کند.
- خودداری از فعالیت های سنگین: تا چند روز پس از لیزر، از فعالیت های سنگین و ورزش های شدید خودداری کنید.
- پیگیری با پزشک: پس از لیزر، برای بررسی روند بهبودی و اطمینان از عدم وجود عوارض جانبی، باید به طور مرتب با پزشک خود ملاقات کنید.
نحوه رفع چین و چروک با لیزر اربیوم
لیزر اربیوم نوعی لیزر با طول موج کوتاه است که در زمینه های مختلف پزشکی و زیبایی کاربرد دارد. یکی از مهم ترین کاربردهای این لیزر، کاهش چروک های پوست است. لیزر اربیوم با دو مکانیسم اصلی به کاهش چروک ها کمک می کند:
۱. تحریک کلاژن سازی و الاستین سازی
- لیزر اربیوم با تاباندن پرتو های لیزر به لایه های عمقی پوست، باعث تحریک تولید کلاژن و الاستین می شود. کلاژن و الاستین دو پروتئین مهم هستند که به حفظ استحکام و انعطاف پذیری پوست کمک می کنند.
- با افزایش تولید کلاژن و الاستین، پوست سفت تر و شاداب تر می شود و خطوط و چین و چروک های ظریف و عمیق صورت، گردن، دست ها و سینه به مرور زمان کاهش می یابد.
۲. لایه برداری از سطح پوست
- لیزر اربیوم می تواند لایه های سطحی و آسیب دیده پوست را به طور دقیق و ظریف لایه برداری کند.
- با برداشتن سلول های مرده و پیر پوست، سطح پوست صاف تر و روشن تر می شود و ظاهر خطوط و چین و چروک های ظریف نیز تا حدی بهبود می یابد.
آیا انجام لیزر اربیوم در دوران بارداری و شیردهی ممنوع است؟
بله، انجام لیزر اربیوم در دوران بارداری و شیردهی به طور کلی ممنوع است. دلایل متعددی برای این منع مصرف وجود دارد:
- عدم وجود مطالعات کافی
- احتمال خطر برای جنین
- مواد بی حس کننده
- تمرکز بر سلامت مادر و نوزاد
قبل از انجام هرگونه اقدام زیبایی یا درمانی در دوران بارداری و شیردهی، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. پزشک شما با توجه به شرایط شما، بهترین روش را برای جوانسازی پوست شما در این دوران پیشنهاد خواهد کرد.